Деҳаи Зеробод, ки дар гузашта бо номи аслии худ — Зероварк (Заровадк) маъруф буд, яке аз деҳоти муҳим ва қадимтарини Ҷамоати деҳоти Дар-Дар дар ноҳияи Айнӣ мебошад. Он дар соҳили чапи дарёи Зарафшон, дар доманаи нишебиҳои шимолии қаторкӯҳи Зарафшон ҷойгир аст. Аз маркази ҷамоат 2 км ва аз маркази ноҳия 9 км дурӣ дорад. Аз рӯйи ҳисобҳои соли 2025, хоҷагӣ 627 ва аҳолиаш 3088 нафарро ташкил медиҳад, ки асосан тоҷиконанд.
Баландии миёнаи деҳа аз сатҳи баҳр тақрибан 1400 метр буда, кӯҳҳои пурбаланду сарсабз атрофи он муҳити табииро зебо ва фароғатбахш нигоҳ медоранд. Кӯҳҳои аз ҳама баланд — Марғузор (3048 м), Ҷайти Кум (2166 м), Пеш (2203 м) ва Чилук кӯҳҳои баландтарини минтақа мебошанд.
Номи аслии деҳа — Заровадк — аз забони суғдии қадим бармеояд ва маънои “деҳаи сабз” ё “деҳаи зард”-ро дорад. Ин ном дар номаҳои таърихии қалъаи Муғ, ки ба асрҳои 7-8 тааллуқ доранд, зикр шудааст. Дар даврони шӯравӣ ном ба «Зеробод» тағйир ёфт, ки маънояш «замини ободшуда ва фарогир» мебошад.
Аҳолии Зеробод асосан ба чорводорӣ, зироатпарварӣ ва ҳунарҳои мардумӣ машғуланд. Дар ин деҳа кишоварзӣ асоси асосии иқтисоди маҳаллӣ ба ҳисоб меравад. Зироатҳои асосӣ гандум, ҷав, картошка ва сабзавот мебошанд. Ҳунармандони маҳаллӣ дар соҳаҳои қолинбофӣ, ресандагӣ ва наққошӣ машҳуранд, ки ин ҳунарҳо дар ҳаёти мардум нақши муҳими фарҳангӣ доранд.
Чорводорӣ низ яке аз шуғлҳои анъанавӣ аст, махсусан дар фасли тобистон, вақте ки мардум ба чарогоҳҳои кӯҳӣ мебароянд. Ҳоло чарогоҳҳо дар атрофи кӯҳҳои Зеробод, ки барои ҳайвонот манбаи ғизо мебошанд, ба назар мерасанд.
Мардум дар Зеробод урфу одатҳои ниёгонро эҳтиёт мекунанд ва дар чорабиниҳои ҷамъиятӣ бо рӯҳияи меҳмондӯстӣ ширкат меварзанд. Идҳои миллӣ ва давлатии Тоҷикистон, аз ҷумла Наврӯз, Иди Қурбон ва Иди Рамазон, бо шукӯҳу шаҳомати хос таҷлил мегарданд. Ин ҷашнҳо бо рақсҳои мардумӣ, суруду достонҳои миллӣ ва дастурхони пурнозу-ниёмат гузаронида мешаванд.
Дар маросимҳои маъракавӣ, мисли тӯйҳо ва ҷашнҳои наврасон, ҳунарҳои халқӣ ва оҳангҳои анъанавӣ нақши калидӣ доранд ва ин ба нигоҳдории мероси фарҳангӣ мусоидат мекунад.
Дар атрофи Зеробод боқимондаҳои зиёди археологӣ ва ёдгориҳои бостонӣ вуҷуд доранд, ки шаҳодат медиҳанд, ки одамон дар ин минтақа ҳазорсолаҳо зиндагӣ кардаанд. Ёдгориҳои қадим, ки аз асрҳои миёна ва пеш аз он ба мерос мондаанд, гувоҳи аҳамияти таърихӣ ва фарҳангии ин маҳал мебошанд.
Муҳити табии деҳа дорои чарогоҳҳои васеъ, кӯҳҳои баланд ва дарёҳои шифобахш аст. Обёрии деҳа аз системаи анъанавии каналҳо ва обхезҳо истифода мебарад, ки барои таъмини зироатҳо ва ободонӣ муҳим аст.
Мардум дар Зеробод бо меҳмондӯстӣ ва дӯстию эҳтироми хос машҳуранд. Дар муносибатҳои байниҳамдигарӣ урфу одатҳои таърихӣ ва эҳтироми меҳмонон эҳё ва ҳифз карда мешавад. Меҳмононро бо ширинӣ ва дастурхони пурнозу неъмат қабул мекунанд, ки ин як ҷузъи муҳими фарҳанги маҳаллӣ мебошад.
Заминаи иқтисодии деҳа асосан ба чорводорӣ ва зироатпарварӣ асос ёфтааст. Ин ду соҳа барои таъмини зиндагии мардум муҳиманд ва дар баробари он ҳунарҳои мардумӣ, ба монанди қолинбофӣ ва ресандагӣ низ рушди хоси худро доранд.
Дар замони муосир, бо дастгирии давлат ва шахсони масъул, инфрасохтор ва муассисаҳои таълимӣ дар Зеробод рушд ёфтаанд. Аз ҷумла, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бинои нави Муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии рақами 15-ро дар ин деҳа мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд, ки ин барои рушди фарҳангӣ ва иҷтимоии маҳал нақши муҳим дорад.
Деҳаи Зеробод (Заровадк) на танҳо як макони таърихӣ ва фарҳангии қадимист, балки бо аҳамияти иқтисодӣ ва иҷтимоии худ дар таърихи минтақа нақши муассир дорад. Зироатпарварӣ, чорводорӣ, ҳунарҳои мардумӣ, урфу одат ва идҳои миллӣ чун унсурҳои боэътимоди ҳаёти мардум ва мероси фарҳангӣ шомили зиндагии ҳаррӯзаи аҳолӣ мебошанд.
Муҳити табии зебо ва ёдгориҳои бостонӣ ҳангоми омӯхтан ва таҳқиқот ба таърихи ин минтақа равшанӣ мебахшанд. Меҳмондӯстии мардум ва рушду таҳаввули замони муосир бозгӯи зиндагии пурсамар ва фаъолияти аҳолии деҳаи Зеробод мебошад.
Шамсиддин Халифаев, рӯзноманигор
и ещё 6
Статистика и объявления
Продвигать публикацию
Нравится
Комментировать
Поделиться
